Tổ Bồ đề Đạt Ma là vị Tổ sư Thiền tông đời thứ hai mươi tám. Sanh sau Đức Phật nhập Niết bàn 1.002 năm, Ngài thọ 112 tuổi. Ở nước Nam Ấn, cha là Bồ Hương Chí, vua nước này, mẹ Ngài là Hoàng hậu Chi Hương Phấn, Ngài là Hoàng tử thứ 3. Ngài rất thông minh và có tài hùng biện không ai qua Ngài được.
Nhân ngày giỗ ông nội Ngài, Ngài gặp được Tổ Bát Nhã Đa La. Tổ nghe Ngài là người lý luận vô song nên có thử tài trí của Ngài. Tất cả những gì Tổ hỏi, Ngài đều giải thông suốt.
Tổ Bát Nhã Đa La hỏi Ngài:
-Những việc trong sinh tử luân hồi Ngươi có thích không?
Ngài trả lời:
-Luân hồi là của thế gian
Những thứ hèn ấy, không ràng được tôi
Mong Thầy tiếp nhận thân tôi
Tìm đường giải thoát, không còn trầm luân.
Tổ Bát Nhã Đa La nghe Ngài trình 4 câu kệ, Tổ bằng lòng nhận Ngài làm đệ tử.
Ngài theo học với Tổ Bát Nhã Đa La được 7 năm, một hôm Ngài đốn cây để làm nhà trù, cây vừa ngã vào vách đá phát ra tiếng kêu lớn, bỗng thân tâm Ngài như mất rất lâu nên Ngài có trình thư hỏi Tổ, Tổ liền nói với Ngài:
-Con nghe vật lý chát tai
Tiếng Nghe vật lý theo hoài trầm luân
Tánh Nghe thanh tịnh lại bừng
Bừng vì vật lý đã dừng với con.
Nghe Tổ dạy 4 câu kệ, Ngài biết mình đã giác ngộ Thiên tông, nên cố gắng giữ tâm mình thanh tịnh dài lâu. Cách một tháng sau, làm nhà trù vừa xong, Tổ gọi Ngài đến hỏi:
-Cánh cửa nhà trù này làm bằng gì vậy?
Ngài chưa kịp trả lời, Tổ liền đóng cánh cửa nhà trù thật mạnh tiếng ầm của cánh cửa cũng làm chát tai Ngài, Ngài bị “chết đứng” lần thứ 2. Tổ biết Ngài đã được “Rơi vào Bể tánh Thanh tịnh Phật tánh”, nên cứ để Ngài tự nhiên trong ấy. Khi Ngài trở lại sống với vật lý bình thường, Tổ mới hỏi:
-Sao ta hỏi ông không trả lời?
Ngài liền trình bài kệ lục bát 52 câu như sau:
Ầm vang vật lý xé tan
Cái nghe vật lý chạy lan theo trần
Thầy đóng cái cửa cái ầm
Tánh Nghe thanh tịnh, ầm ầm vang xa.
Thì ra lời dạy Thích Ca
Ai nghe vật lý phải va luân hồi
Khi nghe thanh tịnh thì thôi
Luân hồi nhiều kiếp, lìa rồi với ta.
Rõ ràng lời dạy Thích Ca
Ở nơi Linh Thứu hiện ra nơi này
Con nhờ ân đức của Thầy
Đóng cửa thật mạnh con đây ngộ thiền.
Thiền Tông thật sự linh thiêng
Mà phải nhận liền cho được Tánh Nghe
Khi nghe phải thật sự nghe
Nghe trong thanh tịnh, tự nghe Tánh mình.
Người tu thanh tịnh chứng minh
Nghe bằng chân Tánh, là mình đúng nghe
Tiếng nghe không bị lấp che
Là trong Phật Tánh, Tánh Nghe của mình.
Thiền tông phải được chứng minh
Rơi vào Bể tánh tự mình biết thôi
Người tu trình với Thầy thôi
Chỉ có vị ấy chứng lời của ta.
Thiền tông của Phật Thích Ca
Dạy nơi Linh Thứu nhận ra Tánh mình
Tánh mình kỳ đặc huyền linh
Nghe được thông suốt, Tánh mình ngộ ra.
Ngộ ra lời dạy Thích Ca
Sống với Tánh ấy là ra luân hồi
Vào đây bị mất cái "Tôi"
Luân hồi nhiều kiếp là thôi với mình.
Thiền Tông quả thật diệu linh
Khi nghe thanh tịnh là mình rõ thông
Không cần tìm kiếm dụng công
Chỉ cần thanh tịnh, tự trong lòng mình.
Tánh mình hết sức tuyệt linh
Nhận được chân Tánh tự mình biết thôi
Vì vậy Phật dạy là "Thôi"
Luân hồi nhiều kiếp là thôi với mình.
Hôm nay con kính xin trình
Con nhận căn Tánh, xin trình Thầy thông
Hiện tại con hết cầu mong
Vì đã giác ngộ "Tánh Không" của thiền.
Xin Thầy chứng nhận con riêng
Đạt được pháp thiền của Phật Thích Ca
Từ nay con đã vượt qua
Luân hồi sinh tử đã xa con rồi.
Cũng nhờ Đức Phật dạy "Thôi"
Trầm luân sinh tử đã rồi với con
Con xin thệ nguyện lòng son
Truyền môn Thiền học luôn còn thế gian.
(Trích trong quyển "Cuộc đời và ngộ đạo của 36 vị tổ sư thiền tông" – Nhà xuất bản tôn giáo Hà Nội)