Chia sẻ

Kệ ngộ thiền của Đức Vua Trần Nhân Tông

Ngày đăng: 04-10-2018


Đức vua Trần Nhân Tông: là vị tổ sư Thiền tông đời thứ ba mươi ba cũng là Vị Tổ sư Thiền tông đời thứ nhất của Việt Nam:
 
Sơ Tổ Điều Ngự Giác Hoàng, Ngài sanh năm 1258 mất 1308, thọ 50 tuổi. Thân thế và sự nghiệp của Ngài chúng tôi không nêu, vì hiện có quá nhiều sách viết về Ngài. Chúng tôi xin nêu 3 trường hợp mà chưa có sách nào nêu:
 
- Ngài đạt được “Bí mật Thiền tông”.
- Lời dạy tu Thiền tông của Ngài.
- Bài kệ Ngài viết về dòng chảy của Mạch nguồn Thiền tông.
 
Trường hợp Ngài đạt được “Bí mật Thiền tông như sau:
 
Ngài là vị vua thích tìm hiểu những lời cao sâu của Đức Phật dạy nên Ngài sưu tầm hết trong các kinh điển. Đặc biệt, Ngài thích pháp môn Thiền tông học và may mắn đọc được các bài kệ đạt được Bí mật Thiền tông của các vị Tổ sư thiền xưa. Ngài thường thực hành theo những lời dạy của Đức Phật và các vị Tổ mấy năm trời mà không có kết quả gì. Một hôm, Ngài đem sự việc này nói cho anh vợ Ngài là Tuệ Trung Thượng Sỹ (tức Trần Quốc Trung).
Tuệ Trung Thượng sỹ nói:
 
- Người muốn “Rơi vào Bể tánh Thanh tịnh Phật tánh” tâm vật lý của mình tự nhiên thanh tịnh, đừng có khởi lên ham muốn thanh tịnh, nếu tập được thuần thục thì tự nhiên được rơi, nhưng pháp môn này người có đại phúc lắm mới được rơi.
Câu nói của Tuệ Trung Thượng Sỹ Ngài nghe rồi để đó, một hôm, 9 giờ đêm Ngài đi ngủ, trực nhớ lại câu nói ấy Ngài thực hiện như lời Tuệ Trung Thượng sỹ, bỗng Ngài được “Rơi vào chỗ mênh mông trống rỗng” gần một canh giờ. Khi trở lại bình thường Ngài có làm bài kệ 44 câu nói lên chỗ tuyệt diệu ấy như sau:
 
Thiền tông quả thật diệu kỳ
Mấy năm tìm kiếm không gì thấy đâu
Tuệ Trung chỉ nói mấy câu
Thực hành đúng vậy nhận xâu chuỗi vàng.
 
Rơi vào Bể tánh rõ ràng
Hiểu, Nghe, Thấy, Biết rõ ràng không ngăn
Ngày xưa Đức Phật dạy rằng:
Chỉ tâm thanh tịnh nhận rằng quê xưa.
 
Dù cho dụng công sớm trưa
Đến già đến chết cũng chưa thấy gì
Chỉ cần thanh tịnh một khi
Rơi vào Bể tánh cái gì cũng xong.
 
Thiền tông Phật dạy chữ “Không”
Không Quán, không Tưởng, không trông Niết bàn
Niết bàn là tịnh thênh thang
Nếu tìm hay kiếm vào đàng trầm luân.
 
Bí mật Thiền tông chỉ "Dừng"
Không theo vật lý là dừng lại ngay
Thiền tông Đức Phật chỉ bày
Sống với thanh tịnh vào ngay Niết bàn.
 
Chỗ này Phật dạy rõ ràng
Không theo vật lý là an muôn đời
Thiền tông thanh tịnh thảnh thơi
Sống với Phật tánh muôn đời bình an.
 
Thiền tông không phải lang thang
Lang thang vật lý, muôn ngàn khổ đau
Loài người không biết nên vào
Vào trong tam giới, cái nào cũng vươn.
 
Đức Phật nhìn thấy rất thương
Thương cho nhân loại không đường thoát thân
Vì vậy Phật dạy tu lần
Đầu tiên Quán Tưởng, chuyển dần Nói hay.
 
Khi nói dưới đất trên mây
Nói hoài không thoát dạy đây Kiếm Tìm
Kiếm Tìm để biết trên Thiên
Tìm ra cho được cũng miền trầm luân.
 
Sau cùng Đức Phật dạy "Dừng"
Luân hồi sinh tử tức thì dừng ngay
Ngày xưa Trẫm cứ tìm hoài
Nhờ anh Thượng Sĩ vào ngay Niết bàn.
 
Giờ đây Trẫm hết lang thang
Đi Tìm đi Kiếm đầu đàng về quê
Không Kiếm mà thấy đường về
Chỉ cần thanh tịnh về quê tức thì.
 
(Trích trong quyển “cuộc đời và ngộ đạo của 36 vị tổ sư thiền tông Ấn Độ – Trung Hoa – Việt Nam”- NXB tôn giáo Hà Nội).

 

 

 

 

 

 

 

Từ khóa: